Tỉnh thức giữa những bất ngờ
Thời sự là những sự xảy ra trong một thời gian. Thời gian đó thường được hiểu là hiện tại của cuộc sống. Hiện tại ấy có thể rất rộng và gồm nhiều yếu tố.
Thời sự của nhiều ngày tiếp nối nhau làm nên dòng thời sự.
Dòng thời sự ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống, dù người ta muốn hay không muốn. Vì thế, tôi quen nhìn:
1. Dòng thời sự này nọ có gì được coi như một sứ điệp đáng phải quan tâm không? 2. Phúc Âm có giúp tôi hiểu thêm sứ điệp đó không?
1. Sứ điệp của dòng thời sự hiện nay
Thời sự ít lâu nay có nhiều yếu tố gây vui buồn. Ðối với tôi, yếu tố kéo chú ý nhiều nhất là tính cách bất ngờ. Xin phép đưa ra một số dẫn chứng:
Những giây phút khủng khiếp bất ngờ của những trận động đất xảy ra ở nhiều nơi.
Những tàn phá bất ngờ của những trận bão lụt và hạn hán trên thế giới.
Những chết chóc lây lan bất ngờ của dịch cúm gia cầm đang đe doạ khắp năm châu.
Những nạn đói ghê gớm kéo dài bất ngờ tại nhiều giai cấp trong nhân loại.
Những thứ bệnh cực kỳ nguy hiểm như SIDA có nhiều hướng lan mạnh bất ngờ trong nhiều dân tộc.
Những tội ác rùng rợn, như buôn người, khủng bố, đâm chém, kỳ thị là những dây xích thời sự đen khống chế bất ngờ nhiều nền văn minh hiện đại.
Tinh thần hưởng thụ cùng với chủ nghĩa cá nhân cấu kết với nhau một cách bất ngờ đang cố tràn vào các não trạng, kể cả trong giới có nhiệm vụ nêu gương đạo đức.
Lương tâm xuống cấp một cách bất ngờ đang trở thành tình trạng bình thường rất đáng lo ngại.
Những sụp đổ bất ngờ, những cái chết bất ngờ không còn là thời sự hiếm hoi.
Ðang khi những bất ngờ trên đây dường như có vẻ thắng thế, thì những bất ngờ của những yếu tố mang tính cách xây dựng, phát triển, cứu độ nhân loại cũng xuất hiện. Những xuất hiện này tuy nhiều, nhưng vẫn âm thầm, mạnh mẽ, gây được những hiệu quả sâu xa bền vững một cách bất ngờ.
Thời sự hiện nay đầy những bất ngờ. Mỗi người có thể ứng phó theo cái nhìn riêng của mình. Cái nhìn tỉnh thức vẫn là một lời khuyên khôn ngoan. Ðó là sứ điệp khẩn cấp.
Cái nhìn riêng đó của tôi được hỗ trợ rất nhiều bởi ánh sáng Phúc Âm. Nhờ vậy, mà tính cách bất ngờ trong thời sự trở thành một sứ điệp thiêng liêng cho tôi.
2. Phúc Âm loan báo vô số bất ngờ
Ðọc Phúc Âm, tôi gặp hết bất ngờ này đến bất ngờ khác. Chỉ xin nêu lên vài loại bất ngờ.
Trước hết là bất ngờ về cuộc sống nghèo mà Chúa Giêsu đã chọn cho mình và thánh gia.
Tiếp đến là bất ngờ về những phương tiện khiêm tốn Chúa Giêsu đã chọn, để huấn luyện các môn đệ Người.
Thêm vào đó là những cảnh báo bất ngờ về tương lai. Tương lai sẽ bất ngờ xanh tươi nhờ những người hy sinh âm thầm khiêm tốn, như hạt lúa mì được gieo vào lòng đất, như chút muối giữa đồ ăn, như chút men trộn vào bột. Nhưng tương lai cũng sẽ có nhiều bất ngờ đau đớn.
Xin đọc lại Phúc Âm
+ Ðang khi tình hình tôn giáo lúc đó xem ra êm đẹp, thì Chúa Giêsu chỉ vào đền thờ nguy nga ở Giêrusalem mà báo trước: “Thầy bảo thật anh em, tại đây sẽ không còn tảng đá nào trên tảng đá nào. Tất cả sẽ bị phá đổ” (Mt 24,2). Ðó là một cảnh báo về một bất ngờ khủng khiếp. Bất ngờ đó đã được thực hiện.
+ Ðang khi Chúa Giêsu được dân chúng tôn vinh ái mộ, thì Người đã nhìn vào tương lai mà nói: “Con Người sắp bị nộp vào tay người đời. Họ sẽ giết chết Người, nhưng ngày thứ ba Người sẽ sống lại” (Mt 17,22-23). Ðó là một hé mở cho một sự bất ngờ không thể tưởng tượng được. Thế rồi, sự bất ngờ đó đã xảy ra.
Còn một bất ngờ khác đáng ta suy nghĩ cho chính mình ta. Phúc Âm Thánh Luca thuật lại: “Có kẻ hỏi Chúa Giêsu rằng: Thưa Ngài, những người được cứu thoát thì ít, có phải không? Người trả lời: Hãy phấn đấu để qua được cửa hẹp mà vào, Thầy nói cho anh em biết: Có nhiều người sẽ tìm cách vào mà không thể được”.
Rồi Chúa Giêsu nói về ông chủ, ám chỉ chính Người: “Ngày ấy nhiều người sẽ nói: Chúng tôi đã từng được ăn uống trước mặt Ngài, và Ngài cũng đã từng giảng dạy trên các đường phố của chúng tôi. Nhưng ông chủ sẽ trả lời: Ta không biết các anh từ đâu tới. Hãy cút đi cho khuất mắt Ta, hỡi những quân làm điều bất chính. Ở đó, các anh sẽ khóc lóc nghiến răng, khi thấy các ông Abraham, Issaac và Giacop cùng tất cả các ngôn sứ được ở trong Nước Thiên Chúa. Còn mình thì lại bị đuổi ra ngoài. Ðang khi thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến dự tiệc trong Nước Thiên Chúa. Và kìa, có những kẻ đứng chót sẽ lên hàng đầu. Còn những kẻ đứng đầu sẽ xuống hàng chót” (Lc 13,22-30).
Những lời Chúa phán trên đây chứa đựng nhiều bất ngờ đau đớn. Căn cứ vào đó, biết đâu có những người tưởng mình ngoan đạo lại bị loại, và có những vị lãnh đạo đang đứng đầu cộng đoàn lại sẽ bị Chúa đẩy xuống chỗ cuối cùng.
Trên đây là vài điển hình về bất ngờ thuần tuý tôn giáo, mà Chúa đã nói trước. Còn về những bất ngờ trong đạo đức đời thường, thì Chúa cũng nhiều lần nhắc tới.
Như có người phú hộ sống rất giàu sang, nhưng bất ngờ phải chết. Và chết rồi phải khổ hình suốt đời trong hoả ngục (x. Lc 16,19-31).
Hoặc như người thu tích của cải, tưởng rằng sẽ được sống lâu để an hưởng. Nhưng đột nhiên, theo lệnh Chúa, ông phải chết bất ngờ (x. Lc 12,12-21).
Hoặc như người ngoại đạo Samaria, vì biết thương người lâm nạn, nên được Chúa khen hơn các thầy tư tế và những người mang danh đạo đức trong đạo Chúa (x. Lc 10,29-37).
Trên đây là một thoáng nhìn về tính cách bất ngờ trong dòng thời sự và đã được Chúa cảnh báo trong Phúc Âm.
Tính cách bất ngờ là một sự thực quan trọng.
Ðứng trước sự thực quan trọng này, thiết tưởng chúng ta cần:
+ Khiêm tốn nhận mình có những giới hạn, hạnh phúc mình rất mong manh. Vì thế, xin tạ ơn Chúa đã thức tỉnh ta nhờ những bất ngờ đau đớn.
+ Khiêm tốn mở lòng ra tìm hiểu và đón nhận thánh ý Chúa trong mọi bất ngờ xảy đến cho bản thân ta, cho dân tộc ta, cho Hội Thánh chúng ta.
+ Khiêm tốn xem xét lại những quan điểm của ta, trong trường hợp có những phê phán bất ngờ nhắm vào ta.
+ Khiêm tốn nhìn nhận chân lý này: Thánh ý Chúa thường rất khác với ý riêng của ta. Nếu bất ngờ đó có gây nên đau đớn cho ta, thì xin Chúa cho ta được biết sớm đón nhận những bất ngờ đau đớn đó để kịp sửa mình.
+ Khiêm tốn chia sẻ những vết thương của những người khác, khi họ bị những bất ngờ đau đớn bởi các biến cố cuộc đời.
Xin Chúa giàu lòng thương xót giúp chúng ta biết nhận ra những sứ điệp Chúa gửi cho ta trong những biến cố bất ngờ. Biến cố bất ngờ quan trọng nhất thiết tưởng sẽ là số phận đời đời dành cho ta, sau khi ta chết. Vì thế, sứ điệp đàng sau mọi bất ngờ sẽ là: Hãy cầu nguyện và tỉnh thức trong Chúa Thánh Thần, để nhờ ơn Chúa, ta bước theo con đường Chúa Giêsu đã đi, đó là qua khổ nạn thánh giá để vào phục sinh. Ta biết trên quãng đường khổ nạn của ta, ta sẽ không tránh được những bất ngờ ít nhiều đau đớn, nhưng đó là ơn cứu độ Chúa thương ban.
+ Gm. G.B. Bùi Tuần
