Cảm nhận về ngày lễ đặt viên đá xây dựng nhà thờ Lý Sơn- Quảng Ngãi
NGÀY HỘI CỦA “NHỮNG VIÊN ĐÁ” (Cảm nhận về ngày lễ đặt viên đá xây dựng nhà thờ Lý Sơn)
Có ai ngờ tại một nơi hải đảo xa xôi trên vùng biển bao la của “xứ dân gầy” Quảng Ngãi, một nơi mà chắc không mấy người Việt nam biết đến danh xưng chứ đừng nói chi tường tận về địa lý, thế mà lại diễn ra một cuộc tập họp của cả một cộng đoàn Dân Chúa của cả hai tổng giáo phận Huế và Sài Gòn. Thật vậy, ngay từ sáng ngày 19.7.2012, trên tuyến đường từ Bắc xuôi Nam xuống tận của biển Sa Kỳ, người ta đã thấy thấp thoáng bóng dáng mảnh mai của các nữ tu dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm của giáo phận Huế, đan xen giữa những em đệ tử, thanh tuyển và các bạn sinh viên của đất Thần Kinh. Bên cạnh đó là các ca viên của ca đoàn Cecilia thuộc giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp Huế. Trong khi, buổi chiều chưa kịp dâng lên, trên chiếc canô cao tốc chuẩn bị xuất bến Sa Kỳ trực chỉ Lý Sơn, chen chúc trong cái nóng oi bức của trưa hè tháng 7 Miền Trung đổ lửa, cha Bề Trên Giám Tỉnh dòng Chúa Cứu Thế cùng với quý cha, quý thầy và một số anh chị em giáo dân thuộc Tổng giáo phận thành phố Sài Gòn, với nét mặt hân hoan như sắp sửa được tiến vào hứa địa ! Cũng trên chiếc canô được giáo xứ Lý Sơn thuê bao trọn gói cho 2 ngày 19-20 nầy, còn có mặt của các anh chị em giáo dân và các linh mục thuộc giáo xứ Châu Ổ, giáo họ Bình Hải, Bình Thạnh, Trà Bồng, giáo xứ Quảng Ngãi, giáo xứ Tuy Hòa…Nhưng có lẽ, trọng tâm của chiếc thuyền nầy lại chính là Đức Giám Mục chính tòa Qui Nhơn – Matthêô Nguyễn Văn Khôi. Ngài ngồi trên chiếc canô nầy cũng hao hao như Chúa Giêsu trên chiếc thuyền của các Tông đồ ngày xưa trên biển Galilê ; chỉ khác là hôm nay, bao quanh Giám Mục là cả một đoàn Dân Chúa đông đảo của cả hai Tổng giáo phận Huế và Sài Gòn.
Sau hơn một giờ tiến ra Biển Đông, hải đảo Lý Sơn đã hiện ra trước mũi tàu. Trên bến cảng là cả một rừng người cùng với những chiếc xe honđa đang đứng đợi. Giáo xứ Lý Sơn huy động hết mọi nhà, ai có xe honda đều được trưng dụng để đi đón khách quý. Và rồi, tất cả đều đã có mặt tại nhà thờ Lý Sơn, mà khuôn viên thánh đường trông như một nhà đám lộng lẫy chuẩn bị tiệc cưới. mà còn hơn một tiệc cưới, vì hôm nay và ngày mai chính là một ngày trọng đại có một không hai trong lịch sử giáo xứ : Ngày lễ Đặt Viên đá xây dựng nhà thờ mới.
Rồi chiều dần xuống mang theo cơn gió nhẹ từ biển cả. Sân giáo đường rộn rã tiếng reo cười, chào hỏi thân thương trong bữa cơm tối mà món giá đậu ván và cá biển tươi nấu ngọt, đặc sản của Lý Sơn, đã làm ấm thêm tình huynh đệ trong mái nhà Hội Thánh thu hẹp nơi hải đảo heo hút xa xăm nầy. Dư vị mặn nồng của bữa cơm tối chưa tan thì tiếng gọi mời của cha sở Lý Sơn, cha Giuse Nguyễn Quốc Việt, thuộc cộng đoàn Dòng Chúa Cứu Thế Châu Ổ, đã vang lên thúc dục mọi người quây quần trước lễ đài để tham dự chương trình “Hoan Ca” với chủ đề “Uống Nước Nhớ Nguồn”.
Trong lời khai mạc đơn sơ nhưng đầy đủ và sâu sắc, vị mục tử của cộng đoàn đã mời gọi mọi người hướng tâm hồn lên Chúa để cảm tạ tri ân bởi vì Ngài chính là “Nguồn” của mọi ơn phước, trong đó có ơn gìn giữ bảo vệ và chăm sóc đoàn chiên nhỏ Lý Sơn tồn tại và phát triển cho đến hôm nay. Đêm nay cũng là dịp để con cháu Lý Sơn nhớ lại biết bao công ơn to tát của quý vị cha ông tiền bối, các vị mục tử nhân lành, các công lao khổ cực nước mắt, mồ hôi và cả máu của bao thế hệ tiền nhân để xây nên cộng đoàn nhỏ bé nầy. Những bài hát và vũ điệu đơn sơ của các em thiếu nhi Lý Sơn, những vũ khúc thướt tha của các cô đệ tử dòng Con Dức Mẹ Vô Nhiễm, những bài thánh ca ngọt ngào của các ca viên ca đoàn Cecilia đan xen với màn ảo thuật của nhà nghệ sĩ không chuyên, đã làm cho đêm hoan ca đầy tràn hân hoan sống động. Kết thúc chương trình, cộng đoàn đầy áp tâm tình đạo đức sốt sắng và thỏa mãn trong bình an với phép lành của Đức Cha Matthêô, vị chủ chăn thân yêu của giáo phận vừa mới nhận nhiệm vụ Giám Mục Chính Tòa chưa đầy một tháng. Mà chưa hết, sau phép lành là một bữa cháo khuya bằng đặc sản cầu gai mà tiếng địa phương gọi là cháo nhum thật ngon miệng và no lòng chắc dạ.
Rồi bình minh đến. Những tia sáng đầu tiên từ đường chân trời của Biển Đông bao la đã lóe rạng. Mọi người vui vẻ với ổ bánh mì thịt Lý Sơn vừa bình dân vừa no đủ để chuẩn bị cho một buổi sáng trọng đại với lễ nghi chính thức. Thánh lễ hôm nay với màu áo trắng. Đoàn đồng tế tiến vào lễ đài trong bài ca nhập lễ hân hoan tưng bừng “Từ muôn phương ta về đây”. Đức Cha Matthêô đã giới thiệu ý nghĩa và nội dung của thánh lễ. Cha hạt trưởng giáo hạt Quảng Ngãi đọc Văn Thư chấp nhận xây dựng nhà thờ mới của Giám Mục giáo phận ; và thánh lễ được tiếp nối với các phần thường lệ.
Toàn bộ nội dung và ý nghĩa của ngày lễ đặc biệt nầy đã được Đức Cha chủ tế khai triển trong bài chia sẻ Lời Chúa.
Hôm nay, ngày 20 tháng 07 năm 2012, lịch sử giáo xứ Lý Sơn ghi thêm một biến cố quan trọng: đó là lễ đặt viên đá đầu tiên để xây dựng ngôi nhà thờ mới của giáo xứ, thay cho nhà thờ cũ đã xuống cấp qua dòng chảy của thời gian với những biến cố thăng trầm.
Xây dựng các ngôi đền dâng kính thần linh và làm nơi sinh hoạt tôn giáo, đó là việc mà nhân loại khắp nơi đã làm từ những thời đại rất xa xưa. Rảo qua một vòng các nước trên thế giới, đâu đâu người ta cũng thấy những công trình kiến trúc thuộc loại này, trong số đó có những công trình đã tồn tại từ hàng ngàn năm như một chứng từ của một nền văn hóa cổ kính in đậm dấu vết tôn giáo.
Vào khoảng 1000 năm trước công nguyên, vua dân Israel là Đavít, sau khi đã đánh dẹp quân thù tứ phía và yên vị trong những ngôi nhà sang trọng, đã có ý định xây dựng một ngôi đền thờ nguy nga đồ sộ để kính danh Thiên Chúa. Thiên Chúa đã đón nhận thiện ý của ông, nhưng Người cho ông biết rằng Người không hề đòi hỏi như thế. Bởi lẽ một ngôi đền dù có vĩ đại hoành tráng đến đâu đi nữa, thì cũng không xứng với vị Chúa Tể trời đất. Một ngôi đền được xây lên chỉ để làm không gian thích hợp cho con người cầu nguyện và gặp gỡ Thiên Chúa, chứ không phải vì Thiên Chúa cần có nó để có thể ngự trị giữa trần gian, vì Người luôn hiện diện khắp nơi. Đồng thời Người còn cho biết rằng chính Người mới là Đấng xây dựng cho Đavít một ngôi nhà, tức là triều đại của ông sẽ vững bền cho đến thiên thu vạn đại.
Lời hứa ấy của Thiên Chúa đã trở thành hiện thực khi Thiên Chúa sai Con của Người sinh xuống trần gian làm con cháu vua Đavít. Đó là Đức Giêsu Kitô. Trong đoạn Tin Mừng hôm nay, chính Đức Kitô đã hứa sẽ xây dựng một ngôi nhà vững bền, cho dù quyền lực tử thần cũng không phá đổ được, đó là Hội Thánh. Hội Thánh là Thân Thể Đức Kitô, là ngôi đền thờ nơi Thiên Chúa hiện diện giữa con cái loài người từ thế hệ này đến thế hệ khác cho đến ngày tận thế.
Trong bức thư gửi giáo đoàn Êphêxô, thánh Phaolô tiếp tục khai triển ý tưởng này của Đức Kitô khi người nói rõ thêm rằng: “Chính Đức Kitô là đá tảng góc tường; trong Người tất cả tòa nhà được xây dựng cao lên thành đền thánh trong Chúa; trong Người, cả anh em cũng xây dựng làm một với nhau, để trở thành nơi Thiên Chúa ngự trong Thánh Thần” (Ep 2,20-22). Chính giữa lòng ngôi đền thờ với qui mô hoàn vũ là Hội Thánh đã mọc lên bao ngôi thánh đường bằng đá kiên cố, như để cụ thể hóa sự vững vàng của Hội Thánh trước mọi phong ba bão táp của lịch sử. Cũng từ đó, trong các ngôn ngữ Tây Phương người ta dùng từ chỉ Hội Thánh để áp dụng cho các ngôi thánh đường.
Kính thưa cộng đoàn,
Ngôi nhà thờ Lý Sơn hiện tại chỉ bắt đầu xuất hiện từ năm 1967, nhưng cộng đoàn tín hữu Lý Sơn đã bắt đầu hình thành từ năm 1959 khi ông Dương Minh Giáng, thành viên của tổ chức công giáo tiến hành giáo hạt Quảng Ngãi được phái đến huyện đảo này. Ông là người tiên phong mở đường truyền giáo tại đây. Sau một thời gian, ban công giáo tiến hành Lý Sơn được thành lập gồm những anh chị em tân tòng. Đó là những viên đá sống động đầu tiên xây nên cộng đoàn và đảm nhiệm công tác truyền giáo cho chính địa phương mình, từ đó trở thành chiếc nôi của công cuộc truyền giáo ngày càng lớn mạnh trên khắp huyện đảo, dưới sự lãnh đạo của các linh mục Dòng Chúa Cứu Thế từ cộng đoàn Châu Ổ gửi ra. Tháng 07 năm 1995, giáo họ Lý Sơn đã được Đức Giám Mục giáo phận Phaolô Huỳnh Đông Các lập thành giáo xứ thứ 34 của giáo phận Qui Nhơn. Ngày nay giáo xứ Lý Sơn gồm có 151 gia đình với tổng số giáo dân là 454 người, dưới sự cai quản của linh mục Giuse Nguyễn Quốc Việt.
Cộng đoàn tín hữu Lý Sơn mỗi ngày một lớn lên, trong khi đó ngôi nhà thờ ngày càng xuống cấp và trở thành chật chội. Vì vậy, một ngôi thánh đường kiên cố và rộng lớn hơn là ước mơ và đồng thời cũng là ưu tư của linh mục chính xứ và của toàn thể cộng đoàn giáo xứ. Nhờ sự quan phòng lo liệu của Thiên Chúa, ước mơ ấy giờ đây đã bắt đầu trở thành hiện thực với thánh lễ và nghi thức đặt viên đá đầu tiên hôm nay.
Đây là một nghi lễ nói lên sự bắt đầu trong đức tin mà viên đá chính là biểu tượng. Viên đá đầu tiên mà chúng ta chôn xuống lòng đất hôm nay trước hết tượng trưng cho Đức Kitô là đá tảng và đá góc tường của Hội Thánh. Chính từ trên viên đá đầu tiên này mà các thợ xây sẽ đặt lên đó hết viên đá này đến viên đá khác theo sơ đồ kiến trúc đã chọn. Cũng vậy, chính trên đá tảng là Đức Kitô, Chúa Thánh Thần sẽ nối kết vào đó từ người tín hữu này đến người tín hữu khác, để làm nên ngôi đền thờ thiêng liêng là cộng đoàn giáo xứ Lý Sơn.
Viên đá đầu tiên cũng là biểu tượng của đức tin là nền tảng của cộng đoàn tín hữu. Đoạn Tin Mừng hôm nay cho thấy chính trên nền tảng lời tuyên xưng đức tin của thánh Phêrô mà Đức Kitô xây dựng tòa nhà Hội Thánh. Đưa mắt nhìn chung quanh, chúng ta chỉ thấy toàn là cát. Một viên đá cứng rắn được đặt xuống bãi cát mềm, thường xuyên thay hình đổi dạng theo từng cơn gió, như muốn nói lên rằng đức tin là yếu tố vững chắc giữa cuộc đời không có chi vững bền và không ngừng thay đổi. Đồng thời chính đức tin cũng có sức “đảo hải ly sơn”, dời non lấp biển, như lời Chúa Giêsu đã nói: “Thầy bảo thật anh em: nếu có ai nói với núi này: ‘Dời chỗ đi, nhào xuống biển!’, mà trong lòng chẳng nghi nan, nhưng tin rằng điều mình nói sẽ xảy ra, thì sẽ được như ý” (Mc 11,23; x. Mt 21,21). Trong những ngày sắp tới đây, người ta sẽ được chứng kiến một quang cảnh thật là ngoạn mục: từng núi cát đá, xi măng, gạch ngói, sắt thép, gỗ xây dựng, sẽ từ đất liền đi trên mặt biển di chuyển về đây. Đó là bằng chứng của một niềm tin yêu tha thiết đối với nhà Chúa mà cha Giuse Nguyễn Quốc Việt đã gặp thấy nơi các cá nhân và cộng đoàn tín hữu khi cha đến gõ vào cánh cửa từ tâm của họ từ nhiều tháng qua.
Tuy nhiên, để hàng trăm tấn vật liệu xây dựng như thế có thể vượt qua biển rộng bao la và đến được khu đất này, vẫn còn cần rất nhiều cánh tay không ngừng nâng đỡ, nhiều tấm lòng liên tục rộng mở. Cùng với niềm tin cậy phó thác vào quyền năng và tình thương của Thiên Chúa, chúng ta cùng cầu nguyện để giáo xứ Lý Sơn gặp được nơi chúng ta và nơi các ân nhân xa gần tấm lòng quảng đại hy sinh đóng góp cho công trình xây dựng nhà Chúa sớm được hoàn thành tốt đẹp.
Phần anh chị em tín hữu giáo xứ Lý Sơn hãy hết lòng cùng với cha xứ đóng góp công của vào việc xây dựng nhà Chúa và cũng là nhà của anh chị em, để qua công trình xây dựng này mọi người có thể nhìn thấy đức tin và lòng mến của anh chị em đối với Thiên Chúa, cũng như mối hiệp thông và tình đoàn kết của anh chị em đối với nhau. Có như thế, anh chị em vừa xây dựng ngôi nhà thờ bằng đá, vừa trở thành những viên đá sống động được liên kết với nhau để xây dựng ngôi nhà thiêng liêng là cộng đoàn giáo xứ Lý Sơn này.
Cuối cùng tôi xin mượn lời cha Giuse Trương Đình Hiền, Hạt Trưởng Quảng Ngãi, trong Diễn đàn mục vụ Quảng Ngãi, để cầu chúc giáo xứ Lý Sơn luôn giữ vững kho tàng chân lý đức tin mãi mãi vững chắc tựa thiên sơn. Nguyện xin Thánh Tâm Chúa Giêsu, Bổn mạng của giáo xứ, luôn gìn giữ mọi thành phần Dân Chúa trong giáo xứ trong tình yêu vô biên của Người.
Sau bài giảng là nghi thức Đặt Viên Đá. Thánh đường mới của giáo xứ Lý Sơn sẽ được xây dựng trên chính vị trí hiện tại của nhà thờ cũ nhưng với quy mô và diện tích lớn hơn cho phù hợp với nhu cầu mục vụ hiện nay. Mô hình nhà thờ được một kiến trúc sư Công Giáo vẽ kiểu và thiết kế tổng thể, kết hợp hài hòa giữa các đường nét cổ kính truyền thống khang trang hiện đại. Hy vọng đây sẽ là một công trình văn hóa tôn giáo có giá trị bền vững tại vùng hải đảo xa xăm nầy.
Sau thánh lễ là tiệc mừng với gần 400 thực khách. Phải dành cho cha sở và anh chị em giáo dân Lý Sơn một tràng pháo tay thật nồng nhiệt. “Hoan hô anh nầy một cái hoan hô…”. Thật vậy, với một cộng đoàn vỏn vẹn trên dưới 400 giáo dân, cả già lẫn trẻ, thế mà đã chu tất lo lắng tiếp đón trên 300 người khách từ đất liền, cả chỗ ngủ, lẫn 5 bữa ăn cho hai ngày tươm tất, đầy đủ. Nhiều giáo xứ trong đất liền với nhiều phương tiện gấp nhiều lần nơi đây, chắc gì đã làm được thế nầy. Ôi, có như thế để chúng ta mới nhớ lại ý nghĩa thâm sâu của phép lạ “5 chiếc bánh và 2 con cá” (Ga 6,9-15), PHÉP LẠ CỦA TÌNH HIỆP THÔNG, PHỤC VỤ, SẺ CHIA VÀ BÁC ÁI. Ở đây, nơi hải đảo Lý Sơn nầy, phải chăng đang lại diễn ra phép lạ của ngày xưa ấy.
Và rồi Lý Sơn lại bùi ngùi tiển khách cũng với những chiếc honđa dân giả thân thương mà kỷ niệm và món quà chân tình dành cho mỗi người là một túi tỏi, thứ đặc sản hiếm quý không phải chỉ cho vùng đất nầy mà trên cả khắp mọi miền đất nước. Mỗi người ra đi và từng người ở lại đều trao nhau những ánh mắt thân tình, luyến lưu để ngầm nhắn gởi một cuộc hẹn của một ngày gần đây thôi.
Ôi, cuộc lễ hôm nay, cuộc gặp gỡ hôm nay trên vùng đất đảo nầy sao mà đẹp, sao mà thân thương đến thế. Bởi chưng, hôm nay, không chỉ để cử hành lễ “đặt một viên đá” mà là “ngày hội của những viên đá”, những viên đá xây nên tòa nhà Giáo Hội. (1Pr 2,5)
Cảm nhận nhân ngày lễ đặt viên đá xây dựng nhà thờ Lý Sơn ngày 20/7/2012
LM. Giuse Trương Đình Hiền