Cái chết tử đạo của linh mục Pino Puglisi

Phỏng vấn Đức Hồng Y Salvatore De Giorgi, nguyên Tổng Giám Mục Palermo, thủ phủ đảo Sicilia, nam Italia

Sáng thứ bảy 25-5-2013 Đức Hồng Y Paolo Romeo, Tổng Giám Mục Palermo, thủ phủ đảo Sicilia nam Italia, đã chủ sự thánh lễ phong chân phước cho Linh Mục Giuseppe Puglisi. Cùng đồng tế thánh lễ đã có 40 Hồng Y và Giám Mục và 750 Linh Mục, cùng 70 Phó tế. Thánh lễ đã được cử hành tại đồng cỏ Foro Italico, trước các bức tường của thành phố quay mặt ra biển, với sự tham dự của hơn 80.000 tín hữu và 200 nhân vật chính trị xã hội. Cách đó hơn một trăm thước là nơi Salvatore Grigoli đã bắn chết cha Pino Puglisi ngày 15 tháng 9 năm 1993, tức cách đây gần 20 năm. Cha Puglisi đã bị các tổ chức tội phạm Mafia tại Palermo thủ tiêu vì cha đã yêu thương người trẻ Palermo và cố gắng thăng tiến cuộc sống của họ để họ không trở thành nạn nhân của ma túy và mồi ngon của các tổ chức tội phạm. Cha đã thành lập trung tâm ”Padre nostro – Cha chúng ta” để giáo dục và hướng dẫn người trẻ sống theo Tin Mừng yêu thương của Chúa Giêsu và các giá trị tin mừng trong đó có sự liêm chính. Nhưng các hoạt động mục vụ lôi cuốn giới trẻ của cha là một ngăn trở cho các tổ chức tội phạm mafia, vì họ không thể tự do tung hoành khống chế người trẻ như họ muốn.

Ngày 15 tháng 9 năm 1999 Đức Hồng Y Salvatore De Giorgi đã bắt đầu án phong chân phước với các cuộc điều tra trên cấp giáo phận. Và án phong đã kết thúc ngày mùng 5 tháng 6 năm 2012, khi các Hồng Y và Giám Mục thuộc Ủy Ban của Bộ Phong Thánh thừa nhận rằng cha Giuseppe Puglisi đã bị các tổ chức tội phạm mafia giết vì thù ghét đức tin, vì cha đã trung thành với Chúa Kitô, Giáo Hội và thi hành sứ vụ thừa tác linh mục phổ biến đức tin, bệnh vực tính chất thánh thiêng của sự sống và phẩm giá con người, nhất là của các trẻ em. Ngày 28 tháng 6 năm 2012 Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã cho phép Bộ Phong Thánh công bố sắc lệnh phong Chân phước cho cha vì lý do tử đạo.

Giảng trong thánh lễ Đức Hồng Y Paolo Romeo, đương kim Tổng Giám Mục Palermo nói: ”Ngày chúng ta trông đợi đã tới. Chúng ta đã gia tăng các buổi suy tư cầu nguyện giúp hiểu biết gương mặt của cha Puglisi. Chúng ta chỉ hiểu được sự thù ghét đức tin mà với nó người ta đã phạm tội giết người, nếu quan sát một người đã sống trung thực với chức linh mục của mình trong 33 năm trời. Cha Puglisi là một nữ hoàng ong cần mẫn. Cha đã làm việc để đem lại an bình cho con tim của dân chúng. Cha đã chú ý tới các vùng ngoại ô, tới những người sống trong tình trạng bất công và lạc lõng. Cha đã loan báo Tin Mừng đem theo sự thăng tiến nhân bản. Một cuộc sống được định hướng như thế làm hại cho những kẻ có các tham chiếu khác, làm hại cho những kẻ muốn chỉ huy và áp đặt trên người khác các yêu sách của mình. Thế giới của các tổ chức tội phạm mafia xây dựng sự thù ghét của nó và Tin Mừng của nó”.

Đức Cha Carmelo Cuttita, Giám Muc Phụ Tá tổng giáo phận Palermo, đồng thời là người tổ chức lễ phong chân phước cho Puglisi cho biết đây là một biến cố ý nghĩa đối với tổng giáo phận Palermo và cho toàn đảo Sicilia. Đức cha đã là con thiêng liêng của cha Puglisi, vì được cha đồng hành trên con đường ơn gọi từ khi còn bé tại làng Godrano.

Đức Hồng Y De Giorgi, nguyên Tổng Giám Mục Palermo, đã chủ sự phần lễ nghi phong chân phước cho cha Puglisi. Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận định của Đức Hồng Y về gương mặt của vị linh mục tử đạo vì đức tin.

Hỏi: Thưa Đức Hồng Y, việc tôn phong chân phước cho Linh Mục Giuseppe Puglisi mang rất nhiều ý nghĩa: cha là vị chân phước mới, là một vị tử đạo vì đức tin, một người đã muốn chiến đấu chống lại các luận lý của các tổ chức tội phạm mafia, một chứng nhân của Tin Mừng. Đức Hồng Y định nghĩa gương mặt của cha Puglisi như thế nào?

Đáp: Cha là một linh mục đã làm chứng cho Tin Mừng với thực tại cuộc sống rạng ngời đời linh nục của cha và với hy lễ đổ máu của mình. Như Đức Gioan Phaolo II đã định nghĩa cha là ”thừa tác viên quảng đại của Chúa Kitô, là chứng nhân can đảm của Tin Mừng, dấn thân trong việc loan báo Tin Mừng và trợ giúp các anh chị em khác sống một cách liêm chính, yêu mến Thiên Chúa và tha nhân”. Đối với tôi, xem ra đó là tổng hợp ý nghĩa nhất cuộc sống của cha và của sứ mệnh linh mục của cha.

Hỏi: Cha Puglisi đã để lại cho Giáo Hội tại Palermo và cho toàn thể Giáo Hội đảo Sicilia gia tài nào thưa Đức Hồng Y?

Đáp: Vụ sát hại phạm thánh cha Puglisi, vì kiểu nó xảy ra và vì các lý do của nó, đối với Giáo Hội tại Palermo cũng như đối với toàn thể Giáo Hội Italia, là tiếng nói đời đời và khôn nguôi của máu, mời gọi sống can đảm, trung thực, mạnh mẽ, liều lĩnh thánh thiện, trong việc thi hành sứ vụ linh mục và mọi việc khác phục vụ Giáo Hội cho chiến thắng của sự thiện trên tất cả các tấn kích và đồi bại của sự dữ.

Hỏi: Trong việc dựng lại vụ sát hại cha Puglisi có nụ cười của cha trong thời điểm của bẫy sập giết người. Một hình ảnh thật là mạnh mẽ. Nó khiến cho Đức Hồng Y nghĩ tới điều gì?

Đáp: Nụ cười của cha Puglisi khiến cho tôi nghĩ tới một lời mời gọi. Trước hết một lời mời gọi các người thuộc các tổ chức tội phạm mafia hoán cải, cũng như mời gọi những kẻ đã giết ngài. Nó như thể là để nói với họ rằng cũng như Chúa Giêsu, cha đã đổ máu ra cho ơn hoán cải, cho sự cứu rỗi của họ, cho sự giải phóng họ khỏi nô lệ của tội lỗi, khổ sở hơn cảnh tù đầy khốn khổ nhất; mời gọi họ cương quyết trở về với Thiên Chúa, là Đấng trong sự thương xót vô biên của Người đang chờ đợi họ, như người cha trong dụ ngôn của Tin Mừng chờ đợi đứa con đi hoang trở về nhà. Chỉ khi trở về với Thiên Chúa, họ mới có thể tìm lại được sự bình an trong tâm hồn, trao ban trở lại cho xã hội các sự thanh thản riêng đã đánh mất cũng như niềm hy vọng vào tương lai. Cười trở lại.

Hỏi: Đức Hồng Y đã tới Palermo 3 năm sau khi cha Puglisi bị giết. Giáo Hội Palermo khi đó đã sống biến cố bạo lực này như thế nào? Và Giáo Hội đã duy trì sống động kỷ niệm về vị linh mục của mình ra sao trong 20 năm qua, kể từ ngày cha Puglisi chết vì đạo?

Đáp: Ngay từ ngày xảy ra biến cố, cuộc tử đạo của linh mục Puglisi đã ghi dấu sâu đậm cuộc sống và hoạt động mục vụ của Giáo Hội tại Palermo trong suốt 20 năm qua. Ý thức về sứ điệp mà Chúa Thánh Thần đã gửi tới cho Giáo Hội qua biến cố thê thảm và hùng hồn như thế đã gia tăng. Thật là ý nghĩa vì từ khi đó Giáo Hội bắt đầu năm mục vụ trong năm kỷ niệm cái chết của cha. Và đối với tôi thì nó còn có ý nghĩa hơn nữa vì số ơn gọi linh mục có phẩm chất gia tăng và phát triển trong các năm sau vụ tử đạo của cha. Và tôi thích coi đó như là hoa trái lời bầu cử của cha từ trời, mạnh mẽ hơn là công tác mục vụ ơn gọi lớn lao và thông minh mà cha đã thực hiện khi còn sống.

Hỏi: Thưa Đức Hồng Y, cha Puglisi đã luôn luôn được định nghĩa như là ”một linh mục toàn thời”. Gương mặt của cha đề nghị mẫu linh mục nào?

Đáp: Mẫu linh mục theo con tim của Thiên Chúa, tất cả của Thiên Chúa và tất cả của dân Người, như được nêu bật trong Thánh Kinh, luôn luôn hiện diện trên lộ trình của dân Chúa, và như Công Đồng Chung Vaticăng đã vạch ra, và chính trong bầu khí này của Công Đồng cha Puglisi đã thi hành chức thừa tác của mình. Ngài là một linh mục khởi hành từ việc chiêm niệm để dãi tỏa nó ra trong hoạt động một cách phong phú.

Từ tiến trình án phong chân phước theo giáo luật nổi bật lên một chân dung linh mục và mục vụ, đạt triều thiên tử đạo, là chứng tá kitô tuyệt diệu nhất. Cha Puglisi đã bị giết vì là linh mục, vì là linh mục có cuộc sống trung thực và trung thành, vì đã dấn thân trong việc loan báo Tin Mừng và trong bổn phận là nhà giáo dục, là mục tử, là người dẫn đường, nhất là của người trẻ. Cha đã bị giết bởi vì với hoạt động mục vụ thinh lặng nhưng hữu hiệu của cha, cha đã lôi kéo các thế hệ mới ra khỏi các xúi bẩy của sự dữ, ra khỏi các tấn công của các lực lượng đen tối và gian ác của tội phạm và của tâm thức tội phạm mafia. Như Chúa Giêsu, cha đã trở thành dấu chỉ của sự mâu thuẫn, là đối tượng tình yêu thương của những người được cha phục vụ, và là đối tượng sự thù ghét của những người phục vụ cái chết. Nhưng cha đã không dừng lại trước các đe dọa.

Hỏi: Đức Hồng Y là người thay mặt Đức Thánh Cha chủ sự lễ nghi phong Chân phước và đọc lời công bố cha Puglisi là Chân Phước, Đức Hồng Y cảm thấy thế nào?

Đáp: Hồi tháng 11 năm 2012 khi Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh thông báo cho tôi biết rằng Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã chỉ định tôi đại diện người phong chân phước cho linh mục Giuseppe Puglisi, tôi đã rất cảm động. Và tôi đã sống lại sự cảm động này, khi Đức Thánh Cha Phanxicô xác nhận việc chỉ định này của vị tiền nhiệm. Tôi như cảm nhận được tình yêu thương của cha Pino Puglisi, mà tôi đã dấn thân lo cho tiến trình phong chân phước với tình yêu thương khi còn là Tổng Giám Mục Palermo. Giờ đây đọc công thức phong chân phước cho cha thì như là cảm nhận được vòng tay cha ôm tôi và sự che chở của cha. Và tôi xin dâng lễ kỷ niệm 60 năm linh mục và 40 năm giám mục của tôi cho cha.

(Avvenire 30-5-2013)

Linh Tiến Khải