Lòng biết ơn - Cội rễ của mọi thành công đích thực

Thứ bảy - 31/05/2025 05:15 24 0

LÒNG BIẾT ƠN – CỘI RỄ CỦA MỌI THÀNH CÔNG ĐÍCH THỰC

Làm người tử tế trong thế giới hôm nay là một chọn lựa đầy can đảm, nhất là khi nhiều giá trị đạo đức đang bị xói mòn vì những toan tính vụ lợi, cạnh tranh khốc liệt, và thái độ sống thực dụng. Trong tất cả các đức tính cần thiết để một con người sống tử tế, lòng biết ơn là một điều không thể thiếu. Đó là phẩm chất không chỉ làm nên sự cao quý trong tâm hồn một người, mà còn là chiếc cầu nối đưa ta đến với sự trưởng thành, thành công và bình an thật sự.

Giáo dục Công giáo không ngừng nhấn mạnh đến việc vun đắp tâm hồn con người bằng các nhân đức. Trong số đó, lòng biết ơn chiếm một vị trí đặc biệt. Bởi vì biết ơn là điều kiện để nhận ra ơn Chúa trong cuộc sống, nhận ra tình người trong từng biến cố, và biết sống không phải chỉ cho mình, mà còn cho những ai đã nâng đỡ, hy sinh, âm thầm bước bên ta suốt hành trình làm người. Một người càng thành công, nếu thật sự sống trong ánh sáng của Tin Mừng, thì lại càng khiêm nhường và biết ơn. Bởi vì họ hiểu rằng mình không thể đạt được điều gì nếu thiếu bàn tay Thiên Chúa và tấm lòng bao dung của tha nhân.

Cuộc sống của Chúa Giêsu chính là mẫu gương tuyệt hảo của lòng biết ơn. Dù là Con Thiên Chúa, nhưng trong mọi biến cố, Ngài luôn hướng lòng về Chúa Cha để cảm tạ. Ngay cả trước bữa Tiệc Ly, trong đêm bị phản bội, Chúa Giêsu vẫn cầm lấy bánh và rượu mà “dâng lời tạ ơn.” Đó là sự biết ơn thẳm sâu, ngay cả khi đối diện với đau khổ và cái chết. Qua hành động đó, Chúa dạy chúng ta rằng: Biết ơn không phải là lời nói đầu môi, mà là một cách sống – một chọn lựa của tâm hồn hướng thượng, của lòng tin vào tình yêu Thiên Chúa luôn hiện diện, kể cả trong những lúc đời ta bị đổ vỡ.

Lòng biết ơn không tự nhiên mà có. Nó là hoa trái của một tâm hồn khiêm nhường, của một trái tim không bị khô cứng vì ích kỷ. Trẻ em không tự nhiên biết nói “cảm ơn”, nếu không được dạy dỗ. Người lớn cũng không tự nhiên biết cúi đầu tri ân, nếu đã quen sống kiêu căng, vô cảm. Chính vì thế, giáo dục lòng biết ơn là một phần không thể tách rời trong mọi tiến trình giáo dục đức tin. Gia đình Kitô giáo được mời gọi trở nên “ngôi trường đầu tiên của lòng biết ơn” – nơi cha mẹ dạy con không chỉ bằng lời nói, mà bằng chính đời sống yêu thương, quảng đại, và khiêm tốn của mình.

Người thành công đích thực không phải là người bước lên đỉnh vinh quang một cách cô độc, mà là người biết ngoái nhìn lại và cúi đầu tri ân những bàn tay đã từng nâng mình dậy từ vực sâu. Họ không quên ai đã dạy mình bài học đầu tiên, ai đã mở cho mình cánh cửa hy vọng, ai đã lặng lẽ ở bên khi mình thất bại. Người càng có địa vị càng dễ quên ơn người khác nếu thiếu lòng khiêm tốn. Và chính sự vô ơn đó, sớm muộn rồi cũng sẽ khiến họ sụp đổ – không phải vì kẻ thù, mà vì mất căn gốc nơi lòng người.

Sách Huấn Ca dạy: “Con ơi, hãy nhớ ơn những ai đã dạy con, và đừng bao giờ khinh dể người lớn tuổi, vì họ là kho tàng khôn ngoan của ngươi.” Câu Lời Chúa ấy vang lên như một tiếng gọi lương tâm: hãy biết ơn những người đã gieo vào đời ta những giá trị đẹp, dù chỉ bằng một lời dạy, một hành động, một sự hy sinh thầm lặng. Đừng đợi đến lúc họ không còn bên ta nữa, ta mới nhỏ những giọt nước mắt muộn màng trên phần mộ. Hãy học cách bày tỏ lòng biết ơn khi còn kịp, khi trái tim ta còn biết rung động.

Trong giáo dục Công giáo, lòng biết ơn không chỉ là đạo đức xã hội, mà còn là sự gắn bó thiêng liêng với mầu nhiệm cứu độ. Người tín hữu mỗi khi tham dự Thánh Lễ là mỗi lần tuyên xưng lòng biết ơn sâu xa đối với Thiên Chúa qua hy tế Thập Giá của Đức Kitô. Từ tiếng Hy Lạp “Eucharistia” – nghĩa là “Tạ ơn” – chúng ta được mời gọi sống như những con người biết ơn trong mọi hoàn cảnh, dù vui hay buồn, dù thành công hay thất bại. Lòng biết ơn giúp ta không gục ngã trong bi quan khi đời đầy sóng gió, và cũng không ngạo mạn khi được ca tụng, bởi vì ta biết: tất cả đều là ơn.

Thật đáng buồn khi xã hội hôm nay ngày càng nhiều người sống vô ơn. Họ quên ơn cha mẹ – những người đã hy sinh cả cuộc đời để nuôi nấng họ nên người. Họ quên ơn thầy cô – những người gieo vào đầu họ những hạt giống tri thức. Họ quên ơn bạn bè – những người đã từng sát cánh bên họ lúc gian nan. Tệ hại hơn nữa, họ còn sẵn sàng quay lưng, phản bội, và chà đạp lên người đã từng giúp mình – chỉ để tiến nhanh hơn một bước, chiếm được thêm một danh lợi hão huyền. Đó không phải là thành công, mà là một kiểu ngụy tạo thành công – bởi không ai đứng trên đống tro tàn của ân nghĩa mà có thể hạnh phúc lâu dài.

Làm người tử tế là biết tri ân ngay cả khi người khác không đòi hỏi mình phải biết ơn. Làm người tử tế là luôn nhớ rằng: mình không thể bước một mình. Mỗi bước đi trong cuộc đời, luôn có dấu chân của người khác bên cạnh – dù ta có nhận ra hay không. Một lời chỉ dẫn, một cái nhìn cảm thông, một bữa ăn đơn sơ, một lần cho mượn vai tựa... tất cả đều là những ân nghĩa cần được khắc ghi. Và cũng vì thế, người tử tế không bao giờ sống vô ơn. Họ không sợ thiệt thòi, bởi trong tâm hồn họ luôn có sự sung mãn của tình nghĩa và lòng trung tín.

Trong xã hội hôm nay, cần lắm những con người dám sống biết ơn một cách chân thành. Dù người khác có quên, thì người Kitô hữu cũng không được phép quên. Dù người khác có sống vô ơn, thì ta vẫn phải sống như Đức Kitô: không ngừng yêu thương, không ngừng cúi xuống, không ngừng cảm tạ. Bởi vì người tín hữu không sống theo luật đời, mà sống theo luật của Tin Mừng – luật của tình yêu, của tha thứ, và của lòng biết ơn.

Lòng biết ơn chính là dấu chỉ của người trưởng thành trong Đức tin. Người biết ơn, dù nghèo khổ vẫn sống vui. Người vô ơn, dù giàu sang cũng chẳng hạnh phúc. Người biết ơn, dù có bị quên lãng, vẫn được Thiên Chúa nhớ tới. Người vô ơn, dù được cả thiên hạ tung hô, cũng bị Lời Chúa cảnh báo. Hãy lắng nghe lời Thánh Phaolô: “Trong mọi hoàn cảnh, anh em hãy tạ ơn Thiên Chúa, vì đó là điều Thiên Chúa muốn nơi anh em trong Đức Giêsu Kitô.” (1 Tx 5,18). Biết ơn không phải chỉ khi được người khác giúp đỡ, mà còn là cách sống của một trái tim luôn hướng về Thiên Chúa và tha nhân, biết nhận ra ơn trong cả điều nhỏ nhặt.

Cuối cùng, nếu có một điều mà người giáo dục Công giáo cần gieo vào tâm hồn thế hệ trẻ hôm nay, thì đó chính là: dạy họ biết ơn. Biết ơn Thiên Chúa – vì được hiện hữu. Biết ơn cha mẹ – vì được sinh ra. Biết ơn thầy cô – vì được lớn lên. Biết ơn mọi người – vì không ai có thể một mình làm nên tất cả. Và biết ơn cả chính mình – vì đã dám sống tử tế, trong một thế giới mà tử tế thường bị xem là yếu đuối.

Bởi vì, thành công không đo bằng bao nhiêu tiền tài hay chức vị, mà đo bằng lòng biết ơn có sâu đến đâu. Càng thành công càng phải cúi mình, càng nổi bật càng phải nhớ ai đã nâng mình lên. Và cũng chính từ lòng biết ơn đó, người tử tế sẽ không bao giờ bị đạp đổ – vì họ đã sống đúng tinh thần của người môn đệ Chúa Kitô: biết mình là ai, và biết phải sống vì ai.