ĐI ĐÀNG THÁNH GIÁ CÓ TỪ KHI NÀO?
Đàng Thánh Giá (Via Crucis), nghi thức suy niệm 14 chặng về hành trình khổ nạn của Chúa Giêsu, có nguồn gốc từ thời sơ khai của Kitô giáo nhưng chỉ được hệ thống hóa rõ ràng vào thời Trung cổ. Theo truyền thống, việc suy niệm con đường khổ nạn bắt đầu từ Đức Maria, Mẹ của Chúa Giêsu, ngay sau khi Ngài chịu chết vào khoảng năm 33 sau Công nguyên. Đức Maria được cho là đã đi lại các nơi mà Chúa Giêsu chịu khổ hình tại Giêrusalem, như con đường Via Dolorosa. Tuy nhiên, vào thời điểm này, việc suy niệm chưa thành một nghi thức chính thức.
Đến thế kỷ thứ 4, sau khi Hoàng đế Constantine hợp pháp hóa Kitô giáo (312), các tín hữu bắt đầu hành hương đến Đất Thánh và đi theo con đường khổ nạn. Dù vậy, nghi thức Đàng Thánh Giá với 14 chặng như hiện nay chỉ được hình thành rõ ràng vào thời Trung cổ, đặc biệt từ thế kỷ 13-14, nhờ sự đóng góp của Thánh Phanxicô Assisi và Dòng Phanxicô. Đến thế kỷ 17, Đức Giáo Hoàng Innôcentê XI (1676-1689) chính thức công nhận và chuẩn hóa nghi thức này, giúp nó lan rộng khắp Giáo hội Công giáo
Ai là người khởi xướng?
Không có một cá nhân cụ thể nào được ghi nhận là người khởi xướng Đàng Thánh Giá, mà nghi thức này phát triển qua nhiều giai đoạn với sự đóng góp của nhiều nhân vật:
Đức Maria: Truyền thống cho rằng Đức Maria là người đầu tiên suy niệm về hành trình khổ nạn của Chúa Giêsu bằng cách đi lại các địa điểm liên quan tại Giêrusalem.
Thánh Petronius (thế kỷ 5): Giám mục Bologna, người đã tái hiện các địa điểm thánh tại Ý, bao gồm một số chặng trên con đường khổ nạn, được xem là mầm mống của Đàng Thánh Giá.
Thánh Phanxicô Assisi (1181-1226): Thánh nhân này đã phổ biến lòng sùng kính khổ nạn của Chúa Giêsu, khuyến khích tái hiện các chặng tại các nhà thờ địa phương.
Dòng Phanxicô: Từ thế kỷ 14, các tu sĩ Dòng Phanxicô, được giao bảo quản các đền thờ tại Giêrusalem, đã lan tỏa nghi thức này khắp châu Âu. Họ cũng xin Tòa Thánh công nhận chính thức vào thế kỷ 17
Ý nghĩa của Đàng Thánh Giá
Đàng Thánh Giá mang nhiều ý nghĩa thần học và tâm linh sâu sắc:
Suy niệm và kết nối với khổ nạn của Chúa Giêsu: Nghi thức giúp các tín hữu sống lại hành trình đau khổ của Chúa Giêsu, từ lúc bị kết án đến khi được an táng, qua đó cảm nhận tình yêu và sự hy sinh của Ngài.
Hành hương tinh thần: Đặc biệt trong thời Trung cổ, khi việc hành hương đến Giêrusalem trở nên khó khăn, Đàng Thánh Giá trở thành cách để tín hữu thực hiện một “cuộc hành hương tại chỗ”, kết nối với mầu nhiệm cứu độ.
Cầu nguyện và xin ơn: Theo linh mục Giuse Phạm Đình Ái, Đàng Thánh Giá là lời cầu xin phúc lành từ Thiên Chúa, đồng thời là một hành vi thánh thiện trong quyền năng của Thiên Chúa Ba Ngôi qua thập giá
Vượt qua khó khăn: Đức Giáo Hoàng Phanxicô từng nói: “Đàng Thánh Giá mời gọi chúng ta chiêm ngưỡng Chúa Kitô chịu đóng đinh để có sức mạnh vượt qua những khó khăn. Thập giá là dấu hiệu tối cao của tình yêu của Thiên Chúa dành cho mọi người”
Đàng Thánh Giá bắt nguồn từ thời sơ khai Kitô giáo, được phát triển qua nhiều thế kỷ nhờ Đức Maria, Thánh Petronius, Thánh Phanxicô Assisi, và Dòng Phanxicô, trước khi được chuẩn hóa vào thế kỷ 17. Nghi thức này không chỉ là một hành động phụng vụ, mà còn là cách để các tín hữu suy niệm, cầu nguyện, và tìm kiếm sức mạnh tinh thần từ tình yêu của Chúa Giêsu trên thập giá.
