Tại sao chúng ta cầu nguyện cùng Đức Maria?

Thứ bảy - 04/10/2025 02:26 81 0

TẠI SAO CHÚNG TA CẦU NGUYỆN CÙNG ĐỨC MARIA?

Trong trái tim của Kitô giáo, đặc biệt là trong Giáo hội Công giáo Rôma, việc tôn kính Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Thiên Chúa, là một dòng chảy đức tin không ngừng nghỉ, một thực hành thiêng liêng có chiều sâu lịch sử và thần học. Điều tiên quyết cần được xác lập rõ ràng để loại bỏ mọi hiểu lầm là: tín hữu cầu nguyện cùng Đức Maria, chứ không thờ lạy Ngài như Thiên Chúa. Hành động cầu nguyện này được thần học Công giáo phân biệt rõ ràng: Thờ lạy (Latria) chỉ dành riêng cho Thiên Chúa Ba Ngôi; trong khi sự Tôn kính đặc biệt (Hyperdulia) được dành cho Đức Maria vì vị thế độc nhất của Ngài, và sự Tôn kính (Dulia) được dành cho các thánh. Khi chúng ta hướng lời nguyện lên Mẹ Maria, chúng ta tìm kiếm lời chuyển cầu mạnh mẽ từ một người đã được Thiên Chúa ban cho vinh quang Thiên Đàng và có mối liên hệ mật thiết, không thể tách rời với Ngôi Lời Nhập Thể. Toàn bộ lý do để chúng ta dâng lời nguyện cầu lên Mẹ Maria không phải là một sự bổ sung tùy tiện, mà là một hệ thống thần học vững chắc, bắt nguồn từ Kinh Thánh, được củng cố bởi các Công đồng đại kết và được chứng minh qua lịch sử đức tin kéo dài hơn hai thiên niên kỷ.

Lý do nền tảng, trung tâm và tối cao khiến chúng ta tìm đến Mẹ Maria chính là vai trò Mẹ Thiên Chúa (Theotokos). Danh hiệu này, được Giáo hội long trọng tuyên xưng tại Công đồng Ê-phê-sô năm 431, không chỉ là một sự tôn vinh cá nhân Đức Maria, mà còn là một bảo vệ cần thiết cho tín lý căn bản của Kitô giáo—tính toàn vẹn của Ngôi Vị Đức Giêsu Kitô: Ngài là Thiên Chúa thật và là người thật. Vì Đức Maria đã cưu mang và sinh hạ Ngôi Lời nhập thể—Đức Giêsu Kitô—Ngài nắm giữ một vị thế độc nhất vô nhị trong toàn bộ lịch sử cứu độ, vượt lên trên mọi thụ tạo khác. Nếu Kinh Thánh dạy rằng Đức Giêsu Kitô là trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5), thì Đức Maria không phải là trung gian độc lập, mà là con đường thiết yếu, đã mang chính Trung Gian ấy đến cho thế giới. Việc cầu nguyện cùng Mẹ Maria không chỉ không làm giảm vai trò trung gian của Chúa Giêsu, mà ngược lại, còn tôn vinh và phát huy vai trò trung gian ấy. Mọi ân sủng, mọi đặc ân mà Mẹ Maria sở hữu, từ sự Vô Nhiễm Nguyên Tội đến quyền năng chuyển cầu, đều là ân huệ thuần túy từ Con của Mẹ. Thần học gia thường dùng châm ngôn "Qua Đức Maria đến với Chúa Giêsu" (AdIesumperMariam), bởi lẽ không có ai trên Thiên Đàng hay dưới thế gian này hiểu rõ tâm tư, ý muốn của Chúa Giêsu hơn Mẹ của Ngài, và không ai có thể làm hài lòng Chúa Giêsu bằng Mẹ đã cưu mang và nuôi dưỡng Ngài. Chính Đức Maria là người hướng dẫn tối ưu và an toàn nhất để dẫn chúng ta vào sự thân mật với Thiên Chúa.

Một bằng chứng hùng hồn và không thể bác bỏ trong Kinh Thánh về quyền năng chuyển cầu của Đức Maria chính là sự kiện Tiệc Cưới Ca-na (Gioan 2:1−11). Trong khoảnh khắc nhận thấy gia chủ hết rượu, một tình huống nhỏ bé nhưng có thể gây ra hổ thẹn lớn trong văn hóa Do Thái, Đức Maria đã hành động. Bà không trực tiếp yêu cầu Chúa Giêsu làm phép lạ, mà chỉ trình bày nhu cầu một cách tinh tế: "Họ hết rượu rồi." Đáp lại, Chúa Giêsu dường như muốn trì hoãn: "Giờ của Thầy chưa đến." Tuy nhiên, chính lời nói đầy tin tưởng và sự nhạy bén của Mẹ Maria đã khiến Chúa Giêsu thực hiện dấu lạ đầu tiên của mình, thay đổi thời điểm hành động của Thiên Chúa. Đây là dẫn chứng thuyết phục rằng, ngay cả khi kế hoạch thần linh chưa được định sẵn, lời thỉnh cầu của Mẹ Ngài vẫn có một sức nặng đặc biệt. Ngay sau đó, hành động quan trọng nhất của Đức Maria là chỉ dẫn căn bản cho mọi Kitô hữu: "Người bảo gì, các anh cứ làm theo" (Facitequidquiddixeritvobis). Điều này định vị vai trò của Mẹ Maria một cách rõ ràng: Mẹ không phải là mục đích, mà là người dẫn đường luôn chỉ chúng ta về phía Con của Mẹ, khuyến khích sự vâng phục hoàn toàn vào Ngài. Sự kiện Ca-na cho thấy Đức Maria là Đấng trung gian cầu bầu quyền năng ngay cả khi "Giờ" của Thiên Chúa chưa đến.

Hơn nữa, việc chúng ta cầu nguyện cùng Đức Maria còn là sự thực hiện lời tiên tri của chính Ngài. Khi viếng thăm bà Êlisabét, dưới sự soi dẫn của Chúa Thánh Thần, Đức Maria đã thốt lên lời ca Magnificat cao cả: "Phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới; từ nay, mọi thế hệ sẽ khen tôi có phúc" (Lê-ca 1:48). Lời tiên tri này không phải là một sự khoe khoang, mà là một lời tuyên bố về vai trò đã được Thiên Chúa định trước. Khi các tín hữu qua các thời đại, từ những cộng đoàn Kitô hữu sơ khai cho đến những giáo dân ở thế kỷ XXI, xưng tụng Ngài là "Đấng đầy ơn phúc" và dâng lời cầu nguyện, họ đang hoàn thành trọn vẹn lời tiên tri được ghi lại trong chính Phúc Âm. Lịch sử chứng minh điều này: bằng chứng sớm nhất về lời cầu nguyện dành cho Đức Maria là kinh "Sub Tuum Praesidium" (Dưới sự bảo trợ của Mẹ), một bản văn có niên đại từ thế kỷ thứ III, minh chứng cho việc các Kitô hữu đã tìm kiếm sự chuyển cầu của Ngài từ rất sớm, ngay sau khi các cuộc bách hại lắng xuống. Sự phát triển của các tín điều như Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (1854) và Hồn Xác Lên Trời (1950) chỉ là những đỉnh cao thần học, khẳng định niềm tin đã tồn tại bấy lâu nay: Mẹ Maria được giữ gìn khỏi tội lỗi và được Thiên Chúa cho tham dự trọn vẹn vào vinh quang phục sinh của Con mình, củng cố thêm quyền năng chuyển cầu của Ngài tại Thiên Đàng.

Đức Maria còn là Gương Mẫu Hoàn Hảo của Đức Tin và Ơn Vâng Phục. Cuộc đời Ngài là một chuỗi hành vi "xin vâng" (Fiat) liên tục, bắt đầu từ giây phút Ngài chấp nhận Sứ thần Gabriel (Lê-ca 1:38), đặt kế hoạch của Thiên Chúa lên trên mọi logic và sợ hãi. Sự vâng phục của Mẹ Maria không phải là thụ động, mà là một sự hợp tác tích cực với ơn cứu độ. Ngài là người đầu tiên tiếp nhận Chúa Giêsu vào cuộc đời mình, không chỉ về mặt thể lý mà còn về mặt tâm linh, và trung thành đi theo Ngài qua mọi vui buồn, thử thách cho đến dưới chân Thập Giá. Khi chúng ta cầu nguyện cùng Đức Maria, chúng ta không chỉ xin Ngài chuyển cầu, mà còn xin Ngài giúp chúng ta học được sự khiêm nhường triệt để, lòng tin tưởng vô điều kiện và sự bền bỉ không lay chuyển trong đau khổ. Vì Ngài đã trải qua mọi thử thách nhân loại trong ân sủng và đã đạt tới đỉnh cao của sự thánh thiện, Ngài có thẩm quyền tinh thần và sự thông cảm sâu sắc nhất để nâng đỡ những ai đang đấu tranh trên trốn gian trần. Sự đau khổ của Mẹ (Đức Bà Bảy Sự Thương Khó) dưới chân thập giá đã khiến Ngài trở thành người Mẹ thấu hiểu mọi nỗi đau của nhân loại.

Cuối cùng, Giáo hội nhìn nhận Đức Maria là Mẹ của Giáo hội và là Đấng hiệp công Cứu Chuộc (theo nghĩa là người hợp tác phụ thuộc và hữu hiệu nhất). Mẹ đã đứng dưới chân Thập Giá, chịu đựng nỗi đau khổ tột cùng của người mẹ khi chứng kiến cái chết của Con mình, qua đó hiệp thông một cách sâu sắc nhất vào công trình cứu độ. Giây phút bi tráng tại đồi Can-vê, Chúa Giêsu đã trao Mẹ cho Tông đồ Gioan: "Này là Mẹ con" (Gioan 19:27), một hành động được hiểu theo truyền thống là trao Mẹ cho toàn thể nhân loại và Giáo hội. Vì vậy, việc cầu nguyện cùng Mẹ Maria là tìm về sự an ủi, sự bảo vệ và sự can thiệp của một người Mẹ thiêng liêng. Ngài là Nữ Vương Thiên Đàng, người luôn sẵn sàng che chở, hướng dẫn con cái mình trong cuộc chiến đấu thiêng liêng, đảm bảo rằng mọi bước đi của chúng ta đều hướng về Chúa Giêsu Kitô. Chính vì lý do này, các kinh nguyện phổ biến nhất của Giáo hội, từ Kinh Kính Mừng (AveMaria) cho đến Kinh Mân Côi (Rosarium), luôn xoay quanh việc chiêm ngắm các mầu nhiệm cuộc đời Chúa Giêsu qua ánh mắt của Mẹ Maria, biến lời cầu nguyện với Ngài thành một "bản tóm tắt Phúc Âm" ngắn gọn và đầy đủ. Tóm lại, chúng ta cầu nguyện với Đức Maria không phải vì Ngài cần chúng ta, mà vì chúng ta cần Ngài như một người Mẹ hoàn hảo, người hướng dẫn tối cao và là nhân chứng sống động nhất cho tình yêu của Thiên Chúa. Ngài là Cửa Thiên Đàng, là Ngôi Sao Biển giúp chúng ta tránh bão tố và cập bến bình an nơi Con của Ngài.